Anlatımına Göre Cümleler

Anlatanın aktarmak istediği düşünceyi anlatma tarzı cümlelere farklı anlamlar yükler. Bu yüzden cümleler anlatım tarzı bakımından farklı başlıklarda incelenir. Bu başlıkları şu şekilde sırlayabiliriz:

• Nesnel cümleler
• Öznel cümleler
• Tanım cümleleri
• İçerik cümleleri
• Üslup cümlesi
• Doğrudan anlatımlı cümleler
• Dolaylı anlatımlı cümleler
• Aşamalı anlatımlı cümleler

Nesnel Cümleler

Kanıtlanabilirlik açısından herkes tarafından kabul gören cümlelerdir. Duygu ve düşünce ifadesi geri plandadır. Nesnel cümlelerde doğruluk veya yanlışlık kolayca anlaşılabilir. Bu cümleler kişisel düşünce içermezler.

Örnek: “2022 Dünya kupası Katar’da bu sene düzenlenecek.”

Öznel Cümleler

Nesnel cümlelerin aksine öznel cümleler anlatan kişinin düşüncelerini ve duygularını ifade eder. Evrensel bir nitelik taşımazlar. Daha çok yorum cümleleridir. Görecelik içerir. Cümlede anlatılmak istenen kişiden kişiye farklılık gösterebilir.

Örnek: “Bugüne kadar gezdiğim en güzel yerlerden biri Amasra’ydı.”

Tanım Cümleleri

Bir kavramın açıklandığı ve anlatıldığı cümlelerdir. Genellikle “-dır-dir” ekiyle biter. Tanım cümleleri tanımlanan kavrama göre ve anlatan kişiye göre nesnellik veya öznellik belirtebilirler.

Örnek: “Monarşi tek kişinin yönettiği bir devlet düzenidir.”

İçerik Cümleleri

Daha çok bir eserin neyi anlattığına dair ifadeler bulunduran cümlelerdir. Sanatın her türlü alanında bu cümleler kullanılabilir.

Örnek: “Mehmet Akif Ersoy Çanakkale şiirinde savaşın acımasızlığını açık bir şekilde ifade etmiştir.”

Üslup Cümlesi

Üslup bir anlatım şeklidir. Ortaya konulan eserin veya cümlenin nasıl bir dille anlatıldığını ifade eder. Bu bağlamda kurulan cümleler anlatılmak istenenin yalın veya ağır bir üslupla yazılıp yazılmadığını ifade eder.

Örnek: “Divan edebiyatı üst zümre edebiyatı olduğundan dili halk diline oranla daha ağır ve süslüdür.”

Doğrudan Anlatımlı Cümle

Doğrudan anlatım alıntı yapılan durumlarda alıntıya yorum katmadan ve değiştirmeden ifade etmektir. Tırnak işareti içerisinde belirtilen anlatımlar genellikle doğrudan anlatım olarak ifade edilir.

Örnek: Ne demişler “Mum dibine ışık vermez.”

Dolaylı Anlatımlı Cümle

Başkasından aktarılan ifadelerin kendi duygu ve düşüncelerine göre değiştirilerek aktarılmasıdır. Ancak burada cümlenin asıl anlamı korunur.

Örnek: Annem ödevlerimi zamanında yapmam gerektiğini her zaman söyler.

Aşamalı Anlatımlı Cümleler

Aşamalı anlatımlı cümleler giderek azalma veya artma ifade eden cümlelerdir. Bu cümlelerde artan veya azalan duygu, düşünce, miktar, eder vb. değerler olabilir.

Örnek: “Yeni hayatıma ısınmaya başlıyorum.”

Anlatımına göre cümleler yazımızın sonuna geldik. İlerleyen süreçte alt başlıkları ile ilgili daha detaylı yazılar da sitemize eklenecektir. Umarız bu bilgiler işinize yarayacaktır ve aradığınız sorulara cevap olmuştur.