Hangisi Su Döngüsünde Etkili Olan Unsurlardan Biri Değildir?

Su Döngüsü Nedir?

Su döngüsü, doğadaki suyun buharlaşma, yoğunlaşma, yağış ve akış süreçleriyle sürekli olarak yer değiştirmesidir. Güneşin etkisiyle suyun denizlerden, göllerden ve nehirlerden buharlaşarak atmosfere yükselmesiyle başlayan bu süreç, yağmur, kar veya dolu olarak yeryüzüne dönmesiyle devam eder.

Bu döngü, dünyadaki yaşamın temelini oluşturur. Çünkü su, canlıların hayatta kalması için vazgeçilmezdir.

Su Döngüsünde Etkili Olan Temel Unsurlar

Su döngüsünü oluşturan 4 temel aşama vardır. Bu aşamaların her biri doğadaki suyun hareketinde aktif rol oynar:

1. Buharlaşma (Evaporasyon)

Güneşin ısısıyla suyun sıvı halden gaz haline geçerek atmosfere yükselmesi sürecidir. Göller, denizler, nehirler ve hatta toprak yüzeyi buharlaşmaya katkı sağlar.

2. Yoğunlaşma (Kondensasyon)

Atmosfere yükselen su buharı soğuyarak küçük damlacıklara dönüşür. Bu damlacıklar bir araya gelerek bulutları oluşturur.

3. Yağış (Prepitasyon)

Bulutlardaki su damlacıkları büyüyüp ağırlaştığında, yağmur, kar veya dolu olarak yeryüzüne düşer. Bu aşama, suyun yeniden karalara ulaşmasını sağlar.

4. Yüzey Akışı ve Süzülme (Runoff ve Infiltrasyon)

Yağan suyun bir kısmı yüzeyden akarak nehirlere, göllere karışır; bir kısmı ise toprağa süzülerek yeraltı sularını oluşturur.

Bu dört unsur, suyun doğadaki döngüsünü sürekli hale getirir.

Peki, Hangisi Su Döngüsünde Etkili Olan Unsurlardan Biri Değildir?

Öğrencilerin ve sınava hazırlananların sıkça karşılaştığı bu soru, genellikle şu şekilde karşımıza çıkar:

Hangisi su döngüsünde etkili olan unsurlardan biri değildir?
A) Buharlaşma
B) Yoğunlaşma
C) Fotosentez
D) Yağış

Doğru cevap: C) Fotosentez.

Çünkü fotosentez, bitkilerin güneş ışığını kullanarak besin üretmesini sağlayan bir süreçtir. Su döngüsünün bir parçası değildir. Ancak dolaylı olarak doğadaki nem dengesine katkı sağlayabilir.

Su Döngüsünde Etkili Olmayan Unsurlar

Su döngüsünün dışında kalan ama doğayla ilişkili bazı olaylar şunlardır:

• Fotosentez: Bitkilerin besin üretim süreci.
• Solunum: Canlıların oksijen alıp karbondioksit vermesi.
• Erozyon: Toprağın taşınması olayı, suyun hareketiyle ilgilidir ama döngünün bir parçası değildir.
• Depresyon ve insan faaliyetleri: Doğrudan su döngüsünün doğal işleyişinde yer almaz.

Bu süreçler doğaya etki eder, ancak suyun buharlaşma-yağış-akış döngüsüne doğrudan katkı sağlamaz.

Su Döngüsünün Önemi

Su döngüsü olmadan:

• Göller ve nehirler zamanla kururdu,
• Tarım faaliyetleri dururdu,
• İklim dengesi bozulurdu.

Yani su döngüsü, hem ekosistemin devamı hem de iklimin dengede kalması için kritik bir sistemdir.

Ayrıca su döngüsü sayesinde yeraltı suları yenilenir, yağmur ormanları varlığını sürdürür ve okyanuslar buharlaşma yoluyla denge sağlar.

İnsan Faaliyetlerinin Su Döngüsüne Etkisi

Günümüzde insan faaliyetleri, su döngüsünü doğrudan etkiliyor:

• Ormansızlaşma, buharlaşma dengesini bozuyor.
• Sanayi kirliliği, yağış kalitesini düşürüyor.
• Küresel ısınma, suyun buharlaşma hızını artırıyor.

Bu durum, bazı bölgelerde kuraklık, bazılarında ise aşırı yağışlar şeklinde kendini gösteriyor.

Su döngüsünde etkili olan unsurlar doğanın kendi dengesini koruması için sürekli işler durumdadır.
Ancak fotosentez, solunum veya erozyon gibi süreçler bu döngünün bir parçası değildir.