Halk Hikayelerinin Özellikleri

Halk hikâyeleri uzun soluklu anlatım türleri olarak kendini belli etmektedir. Genel olarak geleneksel içeriğe sahip olan bu hikayeler kuşaktan kuşağa aktarılmaktadır. Konuları genel olarak farklılık göstermekle beraber genellikle kahramanlık ve aşk olaylarının işlendiği görülür.

Kişiler diğer anlatım türlerinden farklı olarak gerçek kişilerdir. Olağanüstü öğelerin ve insanların bulunmaması bu türün en önemli özelliklerinden biridir. Oluşturulduğu dönemle beraber nazara alındığında bu hikâyelerin anlatıcıları dinleyicilere göre daha üst düzey kişilerdir. Nesir veya nazım anlatım türleri içinde tek bir anlatım türüne bağlı kalmayan bu tür hem nesri hem nazımı yoğun olarak kullanmıştır. Çok yoğun olarak bilinen Kerem ve Aslı ünlü halk hikâyeleri arasında gösterilmektedir.

Halk Hikâyeleri Ne Şekilde Yazılır?

Destanların daha yoğun olarak kullanıldığı bu dönemde halk hikâyelerinin özellikleri destanlara alternatif olarak kendini göstermiştir. Destanları okuyan ve anlayan halkın bu hikâyeleri oldukça içselleştirmesinin bir diğer nedeni bu türün destanlardan çokça esinlenmesidir.

Edebiyat alanında kullanılan ilahi bakış açısı bu türde de yoğun olarak kullanılmaktadır. İlahi bakış açısına göre anlatıcı olayların tamamına hâkimdir ve buna ek olarak hikâyede yer alan kişilerin duygu durumlarına da hâkimdir. Şiirsel işlevde kullanılan dil bu türün daha sanatsal olmasını sağlamaktadır. Edebiyat alanında bazı türlerde yer alan gerçekçilik burada söz konusu değildir. Bu türde yer alan metinlerin tamamı kurmaca olayların üzerine kuruludur.

Her türde yazılabilen halk hikâyeleri genel mahiyette aşk, kahramanlık ve dini temalı olacak şekilde yazılmaktadır. Bu hikâyelerin ortak özelliği dönemin resmini çok iyi şekilde karşı tarafa göstermektir. Dönemin insanlarına hitap eden bir tür olduğu için dili fazla süslü değil ve hatta bu türün dil açısından sade diyebileceğimiz bir şekilde yazıldığı görülmektedir. Âşıkların olayları anlatırken saz çaldığı bilinmektedir. Bu türün kim tarafından yazıldığı bilinmemektedir bundan dolayı bu eserlerin sahibi yoktur ve kaynaklarda anonim ifadesine sıkça rastlanmaktadır. Halk hikayeleri usul olarak

• Masal
• Efsane
• Fıkra
• Dua Beddua
• Deyimler ve atasözleri gibi toplumun bildiği ve sıkça kullandığı kalıpları kullanmaktadır.

Halk Hikâyeleri Bölümleri Nelerdir?

Her eserde olmamakla beraber halk hikayelerinin bölümleri belli başlı kurallar dahilinde oluşturularak edebiyat dünyasına kazandırılmıştır. Bu bölümler fasıl, döşeme, hikayenin asıl konusu, sonuç-dua, efsanelerden oluşturulmakta yer yer bu bölümler kendi içinde harmanlanmaktadır. Fasıl bölümü hikâyenin giriş kısmı olmakla beraber hikayeyi okuyan kişinin ustalığını da göstermektedir. Bu bağlamda fasıl kısmında tekerlemelerin varlığı görülmektedir. Döşeme de giriş kısmı olarak kabul görmektedir, hikâyenin kahramanlarının tanıtıldığı bölüm bu bölümdür.

Hikâyenin asıl konusunda ise verilmek istenen mesajdan önce yaşanılan durumlar dinleyiciye anlatılmaktadır. Sonuç ve dua kısmında hikâye bir sonuca bağlanır ve genel olarak dua edilerek hitama erdirilir. Efsane her hikâyede olmak zorunda değildir ancak sevgililerin kavuşamadığı ya da dini olayların olağanüstü şekilde cereyan ettiği yerlerde bu bölüm de kullanılır.